Hạt Mắc Khén – Gia vị thần thánh của ẩm thực Tây Bắc

Hạt mắc khén- gia vị thần thánh của ẩm thực Tây Bắc

Được ví như linh hồn của ẩm thực Tây Bắc, người dân tộc ở Tây Bắc sử dụng hạt mắc khén trong hầu hết các món ăn, món nướng, hạt mắc khén cũng chính là gia vị giúp làm nên tên tuổi cho những đặc sản nổi tiếng khắp cả nước như thịt trâu gác bếp, pa pỉnh tộp, thịt bò gác bếp, chẳm chéo … Mắc khén rừng Tây Bắc rất được ưa chuộng vì mùi thơm rất hấp dẫn của nó, tạo nên một hương vị đặc biệt khi thưởng thức các món ăn. Các món ăn được thêm mắc khén luôn có sức hấp dẫn khó tả, dễ dàng gây “nghiện” với bất cứ ai được dịp thưởng thức.

Khác với hạt tiêu, hạt mắc khén không xộc lên mũi và cay nồng, mùi của mắc khén nồng nhưng rất dịu, tạo cảm giác thư thái, sảng khoái như xông tinh dầu. Chỉ cần ngửi là bạn sẽ cảm nhận vị ngọt thơm. Khi cắn quả mắc khén, bạn sẽ cảm thấy the the, hơi tê ở đầu lưỡi cùng với vị đăng đắng nhẹ, đọng lại cuối cùng là dư vị thơm thơm, ngọt ngọt bên trong miệng.

Thông thường màu của quả mắc khén tươi có màu xanh, chuyển sang hồng khi chín, hình dáng tròn, mọc thành chùm, có ngạnh, to như hạt tiêu non, nhỏ như hạt vừng. Người ta thường truyền tai nhau rằng, nên sử dụng hạt mắc khén lúc vừa hái về, khi đang tươi thì mới có thể cảm nhận được vị thơm, vị ngon đặc trưng tuyệt đỉnh nhất. Tuy nhiên, so với tiêu thì hạt mắc khén khác rất nhiều từ hương vị tới các đặc điểm sinh học. Thân cây mắc khén cao tới 18m, thẳng, thân gỗ, mọc trên các vùng núi cao khoảng 500 – 1500m, cây mắc khén có phần vỏ nhiều gai nhọn, rất lạ.

Thời điểm thu hoạch quả mắc khén là vào tháng 11 hàng năm. Chính vì thân cây nhiều gai nên người dân phải dùng cây khoèo để thu hoạch. Hương thương quả tươi đậm đà, tuy nhiên bảo quản không được lâu nên được người dân phơi khô rồi sử dụng quanh năm. Quả mắc khén khi khô thì vỏ sẽ tự động tách ra, cho ra hạt mắc khén đen lấp lánh, còn vỏ thì thành hình hoa trông rất đẹp, giống như hoa hồi.

Ít ai biết rằng, hạt mắc khén còn có nhiều công dụng khác, chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, cụ thể:

+ Hạt mắc khén có mùi hương dịu nhẹ, cho bạn cảm giác như đang xông tinh dầu trong tiệm Spa.

+ Trong vỏ cây có 2 aecaloid là budrungain chiếm 0.00025% và budrungainin chiếm 0.005%; lupeol.

+ Trong quả mắc khén có chứa 0.24% alcaloid và tinh dầu. Đồng thời hạt mắc khén có chứa chất kháng khuẩn, giúp cho người sử dụng có sức đề kháng tốt hơn, chống chọi lại các tác nhân gây bệnh.

+ Vỏ quả chứa d- terpinen, d- a- phellandren, 4- caren, b- pinnen, d- a- dihydrocarvol, 4- terpinol, dl- cavotanacetone.

Tất cả những chất trên góp phần trị đầy hơi, thấp khớp, mất trương lực của dạ dày, xây dựng hệ tiêu hóa khỏe mạnh nhờ có sự góp mặt của chất kháng khuẩn.

Như vậy, có thể khẳng định rằng, hạt mắc khén không chỉ là gia vị, là linh hồn của ẩm thực Tây Bắc. Mà nó còn là vị thần dược, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

Lợi ích của hạt mắc khén trong ẩm thực:

Mắc khén dùng ướp các món nướng: Mắc khén cực kỳ phù hợp để ướp những món nướng. Chỉ cần tẩm một lượng nhỏ hạt mắc khén để ướp vào thịt trâu, thịt lợn, thịt bò hoặc cá nướng là hương vị sẽ đậm đà khác biệt rất thơm ngon.

Pha muối chấm: Sử dụng hạt mắc khén thêm vào muối chấm, giúp tăng hương vị của món ăn. Cá với bạn rằng chấm gì cũng ngon. Đặc biệt là khi chấm với thịt luộc, nướng, chiên, món cá hoặc nướng. Hoặc bạn sử dụng muối chấm dùng hạt mắc khén để tẩm, ướp các món nướng như: nướng gà, cá, thịt bò… đảm bảo giúp giữ được hương vị nguyên vẹn của món ăn và hương thơm kích thích mọi giác quan rất thú vị.

Hiện nay thương hiệu muối chấm Domaxfood có loại muối chấm thần thánh- Muối tôm hành sấy mắc khén. Hạt mắc khén khi được kết hợp với tôm, tỏi, hành, cùng với công thức gia truyền với các khâu sản xuất thủ công đầy phức tạp đã tạo nên loại muối chấm có hương vị vô cùng đặc biệt, đảm bảo bạn chưa từng được trải nghiệm với bất kỳ loại muối chấm nào trước đó. Muối ruốc hành sấy mắc khén rất thích hợp với các món luộc; như thịt luộc, gà luộc/ hấp, rau củ luộc, hải sản, đồ nướng, và dùng để ướp các món ăn. Giúp việc chuẩn bị các món ăn thật nhẹ nhàng và tiện lợi.

Món chiên, rán: Mắc khén cũng được dùng trong hầu hết các món chiên, rán. Vị mắc khén cay cay, thơm thơm, đặc trưng riêng biệt mà không gia vị nào có được.

Dùng hạt mắc khén tẩm ướp làm thịt khô: Thịt trâu khô, thịt bò, món gác bếp đều là các món ưa thích của thực khách khi đến Tây Bắc. Lý do các món này khiến nhiều người mê mẩn bởi hương vị đặc biệt được tẩm ướp bằng gia vị mắc khén nơi đây.